انواع پریزهای برق استاندارد در دنیا و ایران
فهرست مطالب
انواع مختلف پریزهای برق
پریزهای برق در نقاط مختلف جهان با توجه به تفاوت‌های موجود در ولتاژ و فرکانس برق شهری، استانداردها و طرح‌های متنوعی دارند. برخی از رایج‌ترین انواع پریزهای برق به شرح زیر است:
پریز نوع A
مکان استفاده: ایالات متحده، کانادا، ژاپن، مکزیک و برخی از کشورهای آسیای شرقی.
مشخصات:
نوع A: دو شاخه مسطح بدون سیم اتصال به زمین.
ولتاژ: 100-127 ولت.
فرکانس: 60 هرتز.
پریز نوع B
مکان استفاده: ایالات متحده، کانادا، ژاپن، مکزیک و برخی از کشورهای آسیای شرقی.
مشخصات:
– نوع B: سه شاخه با دو شاخه مسطح و یک شاخه گرد برای اتصال به زمین.
ولتاژ: 100-127 ولت.
فرکانس: 60 هرتز.
پریز نوع C
– مکان استفاده: بیشتر اروپا، آسیا و آفریقا.
– مشخصات:
– دو شاخه گرد بدون سیم اتصال به زمین.
– ولتاژ: 220-240 ولت.
– فرکانس: 50 هرتز.
پریز نوع D
مکان استفاده: هند، نپال و برخی کشورهای آفریقایی.
مشخصات:
سه شاخه گرد با یک شاخه بلندتر برای اتصال به زمین.
ولتاژ: 220-240 ولت.
فرکانس: 50 هرتز.
پریز نوع E
مکان استفاده: بیشتر اروپا شامل فرانسه، آلمان، روسیه و … .
مشخصات:
نوع E: دو شاخه گرد با سوراخ مرکزی برای اتصال به زمین.
ولتاژ: 220-240 ولت.
فرکانس: 50 هرتز.
پریز نوع F
مکان استفاده: بیشتر اروپا شامل فرانسه، آلمان، روسیه و … .
مشخصات:
نوع F: دو شاخه گرد بدون سوراخ مرکزی اما دارای اتصال به زمین در دو طرف.
ولتاژ: 220-240 ولت.
فرکانس: 50 هرتز.
پریز نوع G
مکان استفاده: انگلستان، ایرلند، هنگ کنگ و برخی کشورهای خاورمیانه.
مشخصات:
سه شاخه مستطیلی با یک شاخه برای اتصال به زمین.
ولتاژ: 220-240 ولت.
فرکانس: 50 هرتز.
پریز نوع I
مکان استفاده: استرالیا، نیوزلند، چین و آرژانتین.
مشخصات:
سه شاخه با دو شاخه مسطح و یک شاخه برای اتصال به زمین.
ولتاژ: 220-240 ولت.
فرکانس: 50 هرتز.
استاندارد پریزهای برق در ایران
در ایران، معمولاً از پریزهای نوع C و F استفاده می‌شود. این پریزها در اکثر نقاط ایران استاندارد هستند و ولتاژ برق شهری 230 ولت با فرکانس 50 هرتز است. پریزهای نوع F بیشتر استفاده می‌شوند زیرا اتصال به زمین را نیز پشتیبانی می‌کنند.
الزامات پریزهای برق در مبحث 13 نظام مهندسی
1. تعداد پریزها
در هر اتاق نشیمن، پذیرایی و خواب باید حداقل یک پریز برق به ازای هر 12 متر مربع مساحت نصب شود.
2. ارتفاع نصب پریزها
پریزهای برق باید در ارتفاع حداقل 30 سانتی‌متری از کف نصب شوند. در آشپزخانه‌ها، ارتفاع نصب پریزها باید بین 100 تا 120 سانتی‌متر باشد تا از نفوذ آب جلوگیری شود.
3.نصب پریز در حمام و سرویس‌های بهداشتی
نصب پریز در حمام و سرویس‌های بهداشتی ممنوع بوده و در صورت نیاز به انرژی الکتریکی بایستی ضوابط مربوط به تجهیزات در زون های مختلف رعایت گردد:
در مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان ایران، زون‌های مربوط به حمام و سرویس بهداشتی به منظور تعیین محدوده‌های ایمنی برای نصب تجهیزات الکتریکی تعریف شده‌اند. این زون‌ها با هدف کاهش خطرات ناشی از تماس مستقیم یا غیرمستقیم با تجهیزات الکتریکی در محیط‌های مرطوب تدوین شده‌اند.
4. اتصال به زمین
تمامی پریزهای برق باید به سیستم زمین (ارت) متصل شوند تا در صورت بروز خطاهای الکتریکی، ایمنی کاربران تضمین شود.
– در آشپزخانه، پریزهای مخصوص لوازم خانگی باید به گونه‌ای نصب شوند که به راحتی قابل دسترسی باشند و از محدوده‌ای که احتمال پاشش آب وجود دارد، دور باشند.
– در حمام و سرویس بهداشتی، نصب پریزهای برق فقط در خارج از زون 2 مجاز است و باید به سیستم ارت (زمین) متصل باشند و مجهز به دستگاه قطع خودکار (RCD) باشند
5. استفاده از RCD (دستگاه قطع خودکار)
– تمامی پریزهای برق که در زون‌های خطرناک یا محیط‌های مرطوب نصب می‌شوند، باید مجهز به RCD با جریان عملکردی حداکثر 30 میلی‌آمپر باشند. این دستگاه‌ها در صورت بروز خطا در سیستم الکتریکی، جریان برق را قطع می‌کنند.
.
6. نوع و کیفیت پریزها
پریزهای برق باید از نوع با کیفیت و مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی باشند. پریزهایی که قابلیت تحمل جریان برق مورد نیاز وسایل برقی را ندارند، نباید نصب شوند.
7. تفکیک مدارها: برای هر گروه از پریزهای برق، باید مدارهای جداگانه‌ای در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، پریزهای برق عمومی باید از پریزهای برق مخصوص لوازم خانگی سنگین (مانند یخچال یا ماشین لباسشویی) جدا باشند.
نتیجه گیری
این الزامات به منظور تضمین ایمنی و عملکرد صحیح سیستم‌های الکتریکی در ساختمان‌ها وضع شده‌اند و رعایت دقیق آنها توسط برق‌کاران و مهندسان تاسیسات ضروری است. عدم رعایت این مقررات می‌تواند منجر به حوادث خطرناکی مانند برق‌گرفتگی، آتش‌سوزی و آسیب به تجهیزات الکتریکی شود.
تصاویر مرتبط
در ادامه تصاویری از پریزهای برق استاندارد در ایران و جهان و همچنین نحوه صحیح نصب آنها براساس مبحث 13 نظام مهندسی آورده می‌شود:
